Azərbaycan qumar fəaliyyəti, o cümlədən kazinolar, lotereyalar və idman mərc oyunları ilə bağlı yaxşı müəyyən edilmiş hüquqi çərçivəyə malikdir. Ölkə qumara qarşı sərt mövqe tutmuş və yalnız xüsusi qaydalar çərçivəsində məhdud mərc oyunlarına icazə verilmişdir. Bu məqalədə ənənəvi və onlayn kazinoların necə işlədiyi, bazarın hansı hüquqi sənədlərlə tənzimləndiyi və ofşor beynəlxalq kazinolar, lotereyalar və mərc oyunlarının vəziyyəti haqqında ümumi məlumat verilir.
Azərbaycanda Qumarın Hüquqi Çərçivəsi
Azərbaycanda qumar əsasən Lotereyalar Haqqında Qanun (1999) və Bədən Tərbiyəsi və İdman Haqqında Qanun (2009) ilə tənzimlənir. Qumar fəaliyyətini nəzarətdə saxlayan əsas orqan Gənclər və İdman Nazirliyidir. Qanun sosial risklərin, məsələn, qumar asılılığı və çirkli pulların yuyulması ilə mübarizə məqsədilə əksər qumar növlərini, xüsusilə kazinoları və poker otaqlarını qadağan edir.
Ənənəvi Kazinolar Azərbaycanda
Azərbaycanda ənənəvi kazinolar 1998-ci ildən etibarən qadağan edilib. Bu qərar Admiral Casino kimi tanınmış obyektlərin bağlanması ilə nəticələndi. Qərar, əsasən, təşkil olunmuş cinayətkarlıq və qeyri-qanuni qumarla mübarizə çərçivəsində qəbul edildi.
Lotereyalar və idman mərc oyunları dövlət tərəfindən tənzimlənən yeganə qanuni mərc oyunlarıdır. Bu fəaliyyətlərə dövlət monopoliyası altında olan Azərbaycan Dövlət Lotereya Şirkəti (Azərlotereya) tərəfindən icazə verilir. Şəxsi operatorların ənənəvi kazinolar və ya qumar evləri işlətməsi qeyri-qanunidir və ciddi cəzalarla üzləşə bilər.
Onlayn Kazinolar və Mərc Oyunları
Azərbaycanda onlayn qumar da ciddi şəkildə məhdudlaşdırılıb. Ölkə daxilində onlayn kazino işlətmək qanunsuzdur və yerli internet provayderlər qumar saytlarına girişi bloklamağa məcburdur. Buna baxmayaraq, bir çox azərbaycanlı oyunçu ofşor platformalara çıxış əldə edir.
Lokal onlayn kazinolara qadağaya baxmayaraq, onlayn idman mərc oyunlarına icazə verilir. 2011-ci ildə hökumət Topaz şirkətini ölkədə yeganə qanuni mərc operatoru olaraq təyin etdi. Bu, mərc fəaliyyətlərinin ciddi dövlət nəzarətində saxlanılmasını təmin edir.
Ofşor Beynəlxalq Kazinolar
Ofşor onlayn kazinolar Azərbaycanda hüquqi baxımdan qeyri-müəyyən zonada fəaliyyət göstərir. Yerli qumar əməliyyatları qadağan olunsa da, bir çox azərbaycanlı oyunçu yerli alternativlərin olmaması səbəbindən beynəlxalq platformalara müraciət edir. Ölkənin bu saytlara yurisdiksiyası olmadığından oyunçular hüquqi baxımdan minimum risklə üzləşirlər, baxmayaraq ki, bu platformalarla bağlı maliyyə əməliyyatları izlənilə bilər.
Bəzi ofşor kazinolar hətta xüsusi olaraq azərbaycanlı oyunçular üçün xidmət göstərir, Azərbaycan dilində saytlar təklif edir və yerli ödəniş üsullarını qəbul edirlər. Lakin oyunçular ehtiyatlı olmalıdırlar, çünki bu platformalarla bağlı mübahisələrin həlli çətindir.
Azərbaycanda Lotereyalar
Lotereyalar Azərbaycanda tam qanuni və dövlət tərəfindən tənzimlənən yeganə qumar növüdür. Azərlotereya şirkəti nömrələrə əsaslanan oyunlar, ani qalibiyyət kartları və cekpot tipli uduşlar daxil olmaqla müxtəlif lotereya oyunları təşkil edir.
Hökumət lotereyalardan əldə edilən gəliri idmanın inkişafı və xeyriyyə proqramları kimi sosial layihələrə yönəldir. Azərlotereya şirkətinin şəffaf fəaliyyəti ictimaiyyətin lotereya sisteminə etimadını qoruyur.
İdman Mərc Oyunları və At Yarışları
Azərbaycanda idman mərc oyunlarına yalnız Topaz vasitəsilə icazə verilir. Şirkət futbol, basketbol və voleybol kimi müxtəlif idman növləri üzrə mərc təklif edir. Həm pərakəndə satış məntəqələri, həm də onlayn mərc xidmətləri mövcuddur.
At yarışları digər mərc növləri qədər tənzimlənməsə də, populyar mərc növüdür. Yarışlar özəl birliklər tərəfindən təşkil edilir, lakin Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən nəzarət olunur.
Qeyri-qanuni Qumar Üçün Cəzalar
Azərbaycanda qanunsuz qumar fəaliyyəti cinayət hesab edilir və yüksək cərimələrdən həbsə qədər müxtəlif cəzalar tətbiq edilir. Qeyri-qanuni qumar fəaliyyətinə qoşulan oyunçular da hüquqi məsuliyyətə cəlb oluna bilərlər, baxmayaraq ki, fərdi şəxslərə qarşı icra tədbirləri nadir hallarda tətbiq olunur.
Gələcək Perspektivlər
Turizmi və iqtisadi inkişafı təşviq etmək məqsədilə qumar sektorunun liberallaşdırılması ilə bağlı müzakirələr vaxtaşırı aparılır. Bəzi sənaye mütəxəssisləri, Bakı kimi turizm bölgələrində tənzimlənən qumar zonalarının yaradılmasının beynəlxalq turistləri cəlb edə biləcəyinə inanırlar. Lakin belə təkliflər mühafizəkar siyasi qrupların güclü müqaviməti ilə üzləşir.
Nəticə
Azərbaycanda qumar qanunvericiliyi regionun ən sərt qanunlarından biridir. Ənənəvi və onlayn kazinolar qadağan olunsa da, dövlət nəzarətində olan Azərlotereya və Topaz vasitəsilə lotereyalar və idman mərc oyunlarına icazə verilir. Ofşor onlayn kazinolar hüquqi çərçivədən kənarda fəaliyyət göstərir və oyunçular üçün məhdud müdafiə təmin edilir. Gələcəkdə mümkün islahatlar sənayeni dəyişə bilər, lakin hazırda qumar sektoru ciddi nəzarət altında qalır.
